Als je in een automatisch voertuig rijdt, heb je geen omkijken naar de rijtaak – en je hebt dus in principe alle tijd om andere dingen te doen. Maar zijn we daar al aan toe? Vertrouwen we het voertuig zodanig dat we met een gerust hart een boek gaan lezen of een filmpje kijken? En zo ja, wat betekent dat dan voor ons houding ten opzichte van zelfrijdende deel-voertuigen? Maryna Öztürker gebruikte de Autonomous Driving Passenger Experience om dat uit te zoeken.

Project
Hoe we onze reistijd gebruiken in automatische (deel-) voertuigen, november 2022-april 2023

Team
Maryna Öztürker, Sina Nordhoff, Gonçalo Homem de Almeida Correia, Sascha Hoogendoorn-Lanser, Bart van Arem, de technici Peter van Oossanen en Edwin Scharp, en een team studentenchauffeurs

Wat is het doel van je project?

Maryna Öztürker, TU Delft

“Een belangrijk voordeel van reizen in een automatisch voertuig is dat je reistijd geen verloren tijd meer is, maar nuttige tijd: tijd om te lezen, schrijven, surfen op het internet enzovoort. Tenminste, dat wordt altijd gezegd. Wij wilden onderzoeken of dat ook echt zo is. In ons onderzoek hebben we ons gericht op automatisch rijden in de stedelijke omgeving. Vertrouwen we een automatisch voertuig zodanig dat we rustig andere taken gaan doen? Is het eigenlijk wel zo comfortabel? En hoe is dat allemaal van invloed op onze voorkeur voor automatisch vervoer vergeleken met andere vervoerswijzen, zoals de gewone auto, het ov of de fiets?

“Dat zijn belangrijke vragen. Automatisch rijden, en dan vooral automatisch deel-rijden, heeft voor stedelijke regio’s namelijk veel te bieden. Als mensen bijvoorbeeld dankzij die automatisering eerder voor deelvervoer kiezen in plaats van de eigen auto te pakken, krijg je vanzelf minder auto’s op straat en komt er ook kostbare (parkeer)ruimte vrij in de stad. Automatische deelauto’s zijn ook een interessante aanvulling op het openbaar vervoer, voor die bekende first and last mile. Aan de andere kant kan het ook weer een concurrent worden van de bus en trein. Het is dus belangrijk dat we goed snappen hoe mensen tegen deze nieuwe vervoerswijze aankijken.”

Hoe heb je het onderzoek opgezet?

“Centraal in ons experiment staat de ritten die deelnemers maken in ons ‘lab op wielen’, Autonomous Driving Passenger Experience.

Dit is een busje dat gewoon wordt bestuurd door een chauffeur voorin. Maar het gedeelte achter is compleet omgebouwd: de deelnemers hebben voor hen en opzij grote OLEWD-schermen die de omgeving laten zien zoals de bestuurder voor hen die ziet. Het lijkt dus net of je voorin zit en naar buiten kijkt – zonder chauffeur. Om het nog wat echter te maken, zeggen we tegen de deelnemers dat het automatisch, zelfrijdend voertuig is. Het busje zit vol camera’s en andere meetapparatuur. Daarmee maken we opnames van de gezichtsuitdrukkingen en meten we bijvoorbeeld de hartslag tijdens de testrit.

“Om ons beeld extra scherp te krijgen, nemen we voor en na de rit een enquête af.  Vooraf vragen we de deelnemers vragen we wat de deelnemer verwacht van de rit. Na afloop hoe hij of zij het werkelijk vond.”

Alle deelnemers werden hartelijk verwelkomd door Katja en Dennis, de eigenaars van Café Labs.

Dat hebben jullie grondig aangepakt.

“Het was inderdaad een hele klus. De gasten met koffie ontvangen in het fantastische Labs Café op TU Delft campus, de test uitleggen, de eerste enquête afnemen, twee keer een testrit maken en dan die laatste enquête … Elke deelnemer kostte ons 1,5 uur. En let wel. we hadden 100 deelnemers. Maar het was het waard!

“Wat ons wel verraste was de enthousiaste respons op onze advertentie. Alle 100 tijdsloten waren binnen twee uur volgeboekt, voornamelijk met inwoners van Delft. Als we vroegen waarom ze mee wilden doen met het experiment, gaven de meesten aan dat ze geïnteresseerd zijn in automatisch rijden of gewoon nieuwsgierig naar hoe rijden in zo’n auto voelt.”

Heb je al wat resultaten?

“De meeste deelnemers voelden zich veilig in het voertuig. Sommigen waren in eerste instantie wel wat nerveus, maar er was meer deelnemer die de speciale stopknop heeft ingedrukt. We merkten ook dat mensen tijdens de tweede rit zich al veel meer op hun gemak voelden. Je went dus kennelijk snel aan een automatisch voertuig.

“Maar we zijn nog maar net begonnen met de analyse van alle meet- en enquêtedata. We verwachten ons onderzoek in april 2023 te hebben afgerond. Tegen die tijd weten we bijvoorbeeld of onze deelnemers de rit voldoende op hun gemak waren om te lezen of te werken tijdens de rit.”

Meer informatie:
hEAT lab
TU Delft | Transport Institute (financiering)